Hai loại có giá trị kinh tế nhất của càphê là Arabica (còn gọi là cà phê chè) - chiếm hơn
60% sản lượng thế giới - và Robusta (còn gọi là cà phê vối). Hai loại khác
chiếm tỷ lệ rất nhỏ là Liberica và Excelsa (còn gọi là cà phê mít)
Một số khác biệt giữa cà phê Arabica và Robusta:
Arabica
|
Robusta
|
|
Năm được phát hiện
|
1753
|
1895
|
Thời gian ra hoa đến khi kết trái
|
9 tháng
|
10-11 tháng
|
Thời điểm ra hoa
|
sau mùa mưa
|
bất thường
|
Khi trái chín
|
rơi xuống đất
|
vẫn ở trên cành
|
Năng suất (kg/ha)
|
1500-3000
|
2300-4000
|
Hệ thống rễ
|
rễ sâu
|
rễ nông
|
Nhiệt độ lý tưởng
|
15-24 ° C
|
24-30 ° C
|
Lượng mưa lý tưởng
|
1500-2000 mm
|
2000-3000 mm
|
Độ cao lý tưởng
|
1000-2000 m
|
0-700 m
|
Hàm lượng caffeine trong hạt
|
0,8-1,4%
|
1,7-4,0%
|
Hình dạng của hạt
|
dẹp
|
bầu dục
|
Hương vị khi pha chế
|
chua
|
đắng, đầy đủ các vị
đặc trưng cơ bản của cà phê |
Body
|
trung bình 1,2%
|
trung bình 2,0%
|
Đặc điểm cà phê Arabica
Arabica có dạng cây bụi to, lá hình
bầu dục, màu xanh thẫm, trái có hình oval, thường chứa hai hạt dẹp, trái chỉ
chứa một hạt được gọi là peaberry (hay còn gọi là Culi). Cà phê Arabica thường
dễ bị sâu bệnh hơn Robusta. Arabica được trồng trên khắp châu Mỹ La tinh, Trung
và Đông Phi, Ấn Độ và một số nơi tại Indonesia.
Robusta có dạng cây bụi hoặc cây
nhỏ, có thể cao 10m khi trưởng thành, hệ thống rễ nông nhưng có sức sống rất
mạnh mẽ. Trái cà phê có hình hơi tròn chứa hai hạt bình bầu dục và nhỏ hơn hạt
Arabica. Robusta được trồng ở Tây và Trung Phi, Đông Nam Á và một phần nhỏ ở
Brazil.
Đặc điểm cà phê Liberica
Liberica phát triển rất mạnh mẽ, cây
trưởng thành có thể đạt tới 18m, có lá rộng và dày. Trái và hạt Liberica cũng
lớn hơn so với các loại cà phê khác. Liberica được trồng ở Malaysia và Tây Phi,
nhưng do mùi vị không được ưu chuộng nên chỉ có một lượng rất nhỏ được mua bán
trên thế giới.
Một vài nét về cà phê Việt Nam
Tại Việt Nam, cà phê được trồng chủ
yếu tại vùng Cao nguyên trung phần hay còn gọi là Tây Nguyên - bao gồm các tỉnh
Đắc Lắc, Đắc Nông, Lâm Đồng, Kom Tum, Gia Lai - chiếm hơn 72% diện tích và 92%
sản lượng cả nước.
Robusta là cây cà phê chủ lực của
Việt Nam, chiếm tới 95% diện tích gieo trồng, chủ yếu trồng tại Tây Nguyên và
một số tỉnh Đông Nam Bộ như Đồng Nai, Bình Phước, Bà Rịa – Vũng Tàu.
Arabica chỉ chiếm khoảng 5% tổng
diện tích và 8% tổng sản lượng cà phê, được trồng rãi rác ở các tỉnh miền núi
phía Bắc như Lai Châu, Sơn La, Yên Bái, ,…kéo dài đến các tỉnh Miền Trung như
Thanh Hóa, Quảng Trị, Quảng Nam,….. và một phần ở tỉnh Lâm Đồng.

